Nafile ve Mendub Oruçlar: 

1. Gün aşırı oruç tutmak: Nafile olarak tutulan oruçların en faziletlisi, ittifakla, gün aşırı oruç tutmaktır. Nitekim Hz. Peygamber sallallâhu aleyhi vesellem hadis-i şerifte şöyle buyurmuştur: "En faziletli oruç, Davud'un tuttuğu oruçtur. Davud (aleyhisselam) bir gün oruç tutar, bir gün tutmazdı." (Buhari, Müslim)
2. Her aydan üç gün oruç tutmak: İttifakla, oruç tutulan günlerin 13, 14 ve 15. gecelerin gündüzlerinde olması, en faziletlisidir. Bu günlerde tutulan oruçların sevabı, katlanmak suretiyle, yıl boyu tutulan orucun sevabı kadardır. Nitekim Hz. Peygamber sallallâhu aleyhi vesellem hadis-i şerifte şöyle buyurmuştur: "Aydan üç gün oruç tuttuğun zaman; 13, 14 ve 15. günlerde oruç tut." (Tirmizî, Nesai, Ahmed b. Hanbel) 
3. Her hafta pazartesi ve perşembe günleri oruç tutmak: Usame bin Zeyd radıyall3ahu anhudan rivayet edildiğine göre, Hz. Peygamber sallallâhu aleyhi vesellem pazartesi ile perşembe günleri oruç tutardı. Kendisine bu durum sorulunca: "İnsanların amelleri Allah-u Teâla'ya, pazartesi ve perşembe günleri arz olunur. Ben amelimin arzı sırasında oruçlu olmayı tercih ediyorum..." buyurdu. (Ebu Davud) 
4. Şevval ayında altı gün oruç tutmak: İttifakla, Ramazan ayından sonraki Şevval ayından, altı gün oruç tutmak müstehaptır. Nitekim Ebu Eyyûb el-Ensârî radıyallâhu anhudan rivayet edilen hadis-i şerifte, Hz. Peygamber sallallâhu aleyhi vesellem şöyle buyurmuştur: "Her kim, Ramazan orucunu tutar, sonra peşinden Şevval ayından da altı gün oruç tutarsa, bütün sene oruç tutmuş gibi olur." (Müslim, Ebu Davud, Tirmizî) Bu orucu, Şafii mezhebine göre bayramdan hemen sonra, birbiri arkasına tutmak daha faziletlidir. Ayrı ayrı tutulsa da sünnet yerine gelir. Hanefi mezhebine göre ise ihtilaflidır. Bazı âlimler birbiri arkasına tutulmalı derken, bazı âlimler de ayrı günlerde tutulsa da bu sünnetin yerine geleceğini söylemişlerdir. En faziletlisi peş peşe tutmaktır. 
5. Arefe günü oruç tutmak: İttifakla, Hac'da olmayanların Zilhicce'nin dokuzuncu (Arefe) günü oruç tutmaları müstehaptır. Nitekim Ebu Katade şöyle demiştir; Hz. Peygamber sallallâhu aleyhi veselleme Arefe günü oruç tutmanın hükmü sorulunca: "Geçmiş bir senenin ve gelecek senenin günahlarına kefaret olur." buyurdu. (Müslim, Ebu Davud, Tirmizi) Ayrıca Hacceden kimselerin Arefe günü oruç tutmamaları sünnettir. Ümmü'l-Fazl bin Haris radıyallâhu anhudan rivayet edildiğine göre, Hz. Peygamber sallallâhu aleyhi vesellem, Arafat'ta devesinin üzerinde iken, kendisine gönderilen bir bardak sütü içmiş, oruçlu olmadığını göstermiştir. (Buhari, Müslim, Ebu Davud) Binaenaleyh, her iki mezhebe göre de hacıların terviye (Arefe gününden önceki gün) ve Arefe günlerinde oruç tutmaları mekruhtur. 
6. Arefe gününden önceki zilhicce ayının sekiz gününde oruç tutmak: İttifakla, hacı olsun yahut olmasın, herkes için Arefe gününden önceki zilhicce ayının sekiz gününde oruç tutmak müstehaptır. Çünkü Hz. Hafsa radıyallâhu anha şöyle buyurmuştur: "Hz. Peygamber sallallâhu aleyhi vesellem dört şeyi hiç terk etmemiştir: Aşure orucunu, zilhiccenin ilk dokuz günü, her aydan üç gün, sabah namazından önce iki rekât namaz." (Ebu Davud, Ahmed bin Hanbel, Nesâi) 
7. Aşure günü oruç tutmak: İttifakla, aşure günü oruç tutmak sünnettir. Ebu Katede radıyallâhu anhu der ki: Hz. Peygamber sallallâhu aleyhi veselleme aşure günü oruç tutmanın hükmü sorulunca; "Geçmiş senenin günahına kefaret olur." buyurdu. (Müslim) Yalnız, bu orucu tutarken, bir gün öncesiyle veya bir gün sonrasıyla oruç tutmak daha iyidir. Çünkü Yahudiler, sadece aşure günü oruç tuttukları için onlara muhalefet etmek lazımdır. 
8. Haram aylarda oruç tutmak: Haram aylar dörttür. Bunların üçü peş peşe olan Zilkade, Zilhicce ve Muharrem aylarıdır. Diğeri de Recep ayıdır. Recep ayı Ramazan'dan sonra oruç tutmak için en faziletli aydır. Bu zikredilen aylarda oruç tutmak Şafiilere göre müstehaptır. Hanefi mezhebine göre ise haram aylarda mendub olan, her birinden üçer gün oruç tutmaktır. Bu günler de perşembe, cuma ve cumartesi günleridir. 
9. Şaban ayında oruç tutmak: Ulema, Şaban ayının ikinci yarısında oruç tutmayı çirkn görmüşlerdir. Hatta Şafiiler, Şaban ayının ikinci yarısında tutulan orucun sahih olmadığını söylemişlerdir. Ancak oruçlu kişi, özellikle değil de âdeti gereği bu günlerde oruç tutarsa yani, bu günler onun âdetşne tevafuk ederse, Şaban ayının ikinci yarısında da oruç tutmak sahihtir. 

Kaynak: Büyük İslâm İlmihali; 301, 302, 303
Müellif: Seyda Muhammed Konyevi (k.s) Hazretleri