Hakka Davet - Cenaze Hükümleri

CENAZE HÜKÜMLERİ

Sekerat Esnasında Yapılması Gereken İşler
Hanefi ve Şafii mezheplerine göre, bir hastada ölüm halinin belirtileri görüldüğünde, şu hususların yerine getirilmesi gerekir:

Hasta sekerata girdiğinde, ailesinin yapması gereken şeyler şunlardır; hasta sağ kolu üzerine yatırılıp yüzünün kıbleye döndürülmesi gerekir. Eğer sağ kolu üzerine yatması zor ise sırt üstü yatırılarak, başının altına bir yastık koymak suretiyle yüzünün kıbleye döndürülmesi, ayaklarının iç kısımları da kıbleye gelecek şekilde yatırılması gerekir. Bunları kıbleye döndürmek sünnettir.
Şahadet kelimesini telkin etmek sünnettir. Şahadet getirmesi için hastaya ısrar edilmemelidir. Hastanın kulağına işitebileceği şekilde "La ilahe illellah" sözünü tekrar etmek gerekir. Nitekim Hz. Peygamber sallallâhu aleyhi vesellem hadis-i şerifte şöyle buyurmuştur: "Ölümü yaklaşan kimselere 'La ilahe illellah' sözünü telkin edin." (Müslim) Ancak hastaya "Sen de söyle!" diye baskı yapılmamalıdır.
Ölümü yaklaşmı kişinin yanında Yasin suresini okumak sünnettir. Nitekim Hz. Peygamber sallallâhu aleyhi vesellem hadis-i şerifte şöyle buyurmuştur: "Ölümü yaklaşan kimselerin yanında Yasin okuyun." (Ebu Davud, İbn-i Hıbban)
Ölümün belirtilerini hisseden hastanın, Allah-u Zülcelâl hakkında hüsn-ü zanda bulunması sünnettir. Hasta, günahlarını arkasına atarak, bütün günahları bağışlayıcı olan Rabbe yönelmelidir. O'nun yanına gittiğini düşüünmelidir. Evet, kişi imanını korudukça Allah-u Zülcelâl tüm günahlarını affetmesi umulur. Nitekim bir hadis-i kudside şöyle buyrulmuştur: "Ben, kulumun zannı üzereyim." (Müslim)

Vefattan Hemen Sonra Yapılması Gereken İşler
Hanefi ve Şafii mezheblerine göre, bir müslüman öldüğünde yapılması sünnet olan hususlar şunlardır:

Gözleri kapatılıp ağzının açık kalmaması için çenesi, başının üzerinden temiz bir bezle bağlanmalıdır. Bu işlemi yaparken şöyle dua etmesi uygundur: بسم الله ملت رسول الله اللهم بسر عليه امره وسهل عليه ما بعده واسعده واجعل ماخرج اليه خيرامما خرج عنه "Bismillahi ve 'alâ milleti Rasûlillahi. Allâhumme yessir aleyhi emrahû ve sehhil aleyhi mâ ba'dehû ve es'idhu bilikâik vec'al mâ hacere ileyhi hayran mimmâ harace anhu." (Allah-u Zülcelâl'in ismini zikir ile Resûllâhın dini üzerine ölmüş olsun. Ey Allah'ım! Buna işini kolay et, kendisine ilerisini kolaylaştır, onu cemalinle mesut et. Ona, yöneldiği âlemi, içerisinden çıktığı âlemden hayırlı buyur.)
Ölünün kolları, bacakları hareket ettirilerek, her azası duzgün bir şekle getirilmelidir. Ayaklar birleştirilmeli, kollar ise yanlara uzatılmalıdır.
Karnının şişmemesi için üzerine bir demirden bir şey (bıçak, kaşık vs.) konmalıdır. Çünkü karnı şiştiğinde, şekli çirkinleşir. Ayrıca tüm bedenini hafif bir örtüyle örtmek menduptur. Yanında; cünüb, hayız ve nifas hallerinde olanlar bulunmaz. Öldükten sonra, yanında Kur'an-ı Kerim okunmaz.
Ölünün tüm elbiseleri çıkarılmalıdır. Cenazeyi bir tahta veya benzeri bir şeyin üzerine koymak gerekir. Bütün bu işleri, mahremleride en şefkatli olanın yapması daha uygun olur.
Ölmek üzere olan bir kimseyi, bir güçlük yoksa kıbleye doğru, sağ yanı üzerine çevirmek müstehaptır. Ayaköları kıbleye doğru olarak ve başı biraz yükselterek, arkası üstüne de yatırılabilir.

Ölünün, yakınları ve müslümanlar üzerinde dört hakkı vardır ve bunları yerine getirmek onlara farz-ı kifayedir. Bu haklar; yıkama, kefenleme, namazını kılma, defnetme, cenazesini taşımadır. Bu hususta âlimler icma etmişlerdir. Herhangi bir kişi tarafından bu farz yerine getirilmediği takdirde, olaya şahit olan herkes Allah-u Zülcelâl'in katında sorumlu olurlar. Ancak imkânları yoksa sorumluluk ortadan kalkar.
Cenazeye katılmak ise sünnettir. Ölünün bir an önce yıkanması, kefenlenmesi ve kabrine konulması müstehaptır. Lüzumsuz yere, cenaze bekletilmemelidir.

Kaynak: Büyük İslam İlmihâli
Müellif: Seyda Muhammed Konyevi (k.s) Hazretleri