Tasavvufun Tanımı: Tasavvufu, yine kendi terimleriyle ifade edebiliriz: Ebedi saadete ulaşmak için, zahirin ve batının tamir; âhlakın tasfiye ve nefsin tezkiye hallerini içeren manevi bir ilimdir.

   Tasavvufun genel tanımı ise şudur: İslâm dininin getirdiği hükümlerin, Müslüman kimseler tarafından zahirî ve bâtınî yönleriyle birlikte, ruhsatlardan faydalanmaksızın, azimet ve takva üzerine tatbik edilmesidir.

  Tasavvuf ruhi bir hayat olduğu için hakikatle bizzat yaşamak, hissetmek ve halleriyle hemhal olmak suretiyle anlaşılabilir ve anlatılabilir. 

 İhsan Nedir?
   Tasavvuf, İslam dininin üzerine inşa edildiği üç temel mefhumlardan biri olan "ihsan"ı konu edinmiştir. 
   Seyyid Muhammed Gammari(k.s) Hazretleri'ne; "Tasavvuf vahy-i semavi midir?" diye sorduklarında; "Peygamber Efendimiz (s.a.v)'e vahy-i semavi nazil olduğu vakit, tasavvuf da onunla beraber esas olarak kurulmuştur. Çünkü tasavvuf, hiç şüphesiz ihsan makamıdır." buyurmuştur. 

1. İslam: Zahirî âzâlara taalluk eden amellerdir. Namaz, oruç, zekat gibi...  

2- İman: Allah'a, meleklere, kitaplara, peygamberlere, ahiret gününe, kaza ve kadere iman etmek gibi kişinin itikadına taalluk eden amellerdir. 

3- İhsan: Murakebe ve müşahedesiyle ilgili amellerdir. İhsan makamı, manevi huşu ve huzur içerisinde Allah'a ibadet ederek, kalbin temizlenmesine işaret etmektedir. 

Tasavvufun Önemi

  Tasavvufun insan için önemini ve İslam dininin rüknu olduğunu şöyle ifade etmek mümkündür: Ashab-ı Kiram, Taibin ve Tebe-i Tabi'in İslam aleminin en hayırlı insanları olarak kabul edilmiş, bunun böyle olduğunu, bizzat Peygamber Efendimiz (s.a.v) şöyle bildirmiştir: 

  "İnsanların en hayırlısı benim devrimdekilerdir. Sonra bunların arkasından gelenler ve onların arkasından gelenlerdir. Ondan sonra yalan yayılacak, onların sözlerine ve fiillerine itibar etmeyin." (Buhari, Şehadet, 9; Müslim, Fezailü's-Sahabe, 210)

   Abdulaziz Debbağ Hazretleri de şöyle buyurmuştur: "Bu insanlar (Ashab-ı Kiram ve Tabiin) hep Hakk'a bağlı, daima Hakk'tan bahseden, uyandıkları zaman zikirle uyanan ve hareketleri ile Hakk'la beraber olan insanlardırr. Müstesnası pek nadirdir." 

   Şer'i Sorumluluk İki Kısımdır: 

   1. Zahiri Amel: Kişinin cismi ve azalarının yerine getirmesi gereken emir ve nehiylerdir. Bunlar namaz kılmak, oruç tutmak, zekat vermek, zina yapmamak, hırsızlık yapmamak, içki içmemek gibi sorumluluklardır. 

     2. Batıni Amel: Kalbe yönelik olan emir ve nehiyler, birinci kısma binaen daha önemlidir.Çünkü insanın maneviyatı zahiri amellere temel oluşturur. Nasıl imansız yapılan amelin yerini bulması mümkün değil ise, manevi temel zahiri amelden daha önemlidir. İkisi birbirinin tamamlayıcısıdır. Nitekim Allah-u Zülcelal, bir ayet-i kerimesinde şöyle buyurmuştur:  "Kim Allah'ın rahmetine müstehak olmak için Rabbiyle karşılaşmak istiyorsa, salih amel yapsın, şirk koşmasın." (Kehf; 110) 

Kaynak: ÂDÂB

Muallif:  Seyda Muhammed Konyevi(k.s) Hazretleri