Hakka Davet - Orucun Farz Olmasının Şartları

Orucun Farz Olmasının Şartları:

Müslüman olmak: Hanefi mezhebine göre, müslüman olmak farz olmasının şartı, Şafii mezhebine göre ise orucun sahih olmasının şartıdır. Ramazan ayında eğer bir kâfir müslüman olursa geride kalan günleri oruç tutar, geçmiş günleri, ittifakla kaza etmez.
Ergenlik çağında ve akıllı olmak: İttifakla; çocuğa, deliye ve baygın kişiye oruç tutmak farz değildir. Mümeyyiz (yedi yaşını geçmiş) kız ve erkek çocukların oruçları, namazda olduğu gibi sahihtir. Hanefi ve Şafii mezheblerine göre, temyiz çağındaki çocuklara velilerin orucu emretmeleri farzdır. Ancak yedi yaşında oruç tutmaya güçlerinin yetmesi şarttır. Gelişmemiş çocuklara oruç tutturulmz. On yaşına geldikten sonra terk ederlerse hafifçe dövülmeleri gerekir. Bunun sebebi, namazda olduğu gibi oruca alıştırmaktır.
Oruç tutmya hücü olmak ve mukim olmak: Hanefi ve Şafii mezheblerine göre, hasta ve seferi olanlara oruç tutmak farz değildir. Eğer niyetlenir de (erken) iftar ederlerse bu günleri kaza etmeleri farzdır. Eğer oruç tutarlarsa tuttukları oruç sahihtir. Yaşlılık sebebiyle oruç tutmaya gücü bulunmayanlara oruç tutmak farz olmadığı gibi hayız, nifas, hamile veya emzikli olan kadınlara da aciz oldukları için oruç tutmak farz değildir.

Hanefi mezhebine göre, seferi sayılabilecek durumda olan kimse, dilerse o gün oruç tutmamak için geceden niyet etmeyip oruç tutmayabilir. Ancak, niyet edip oruca başladıktan sonra yolculuğa çıkan kimsenin, her ne kadar o günün orucunu akşama kadar tamamlaması daha uygun ve faziletli ise de niyet ettiği halde yolculuğa başladıktan sonra orucunu bozması, kendisine kefaret değil, sadece o günün kazasını gerektirir.

Şafii mezhebine göre ise misafir olan kimsenin orucunu terk edebilmesi için şafaktan önce seferde olması ve niyet etmemiş olması lazımdır. Buna göre, bir kimse Ramazan ayında gece vaktinde, oruca niyet eder ve şafaktan sonra uzun bir yolculuğa çıkarsa orucunu bozamaz. (Fethu'l-Kadir, 2/81; Durrü'l-Muhtar, 2/145; Muğni'l-Muhtac, 1/437)

Kaynak: Büyük İslam İlmihali
Müellif: Seyda Muhammed Konyevi (k.s) Hazretleri