Cenaze namazı, dünya hayatından sonsuz olan ahiret hayatına geçen her müslümanın affetilmesini dilemek için, diğer müslüman kardeşleri tarafından kılınan bir namazdır.
Hanefi ve Şafii mezheblerine göre, cenaze namazı farz-ı kifayedir. Yani, cenazenin muhitte cenaze namazının, birkaç kişi tarafından kılınmaması halinde, orada bulunan bütün müslümanlar sorumlu olurlar. 

Cenaze Namazının Şartları
Diğer namazlar için şart olan her şey, cenaze namazı için de şarttır. Mesela; hadesten ve necasetten temizlenmek, avret yerlerini örtmek, namaz için kıbleye yönelmek ve niyet gibi genel şartlar, cenaze namazı için de gereklidir. Yalnız, cenaze namazında, diğer namazlarda olduğu gibi rükû ve secde yoktur. 
Cenaze namazının hususi şartı ise niyettir. Bu niyetle, ölünün kadın veya erkek, kız veya erkek çocuğu olduğu tayin edilir. İmam olan zat, "Allah-u Zülcelâl'in rızası için hazır olan meyyitin cenaze namazını kılmaya ve cenaze için dua etmeye" şeklinde niyet ederek, namaza başlar. Cemaat içerisinde kadın olsun olmasın; kadınlar için ayrıca imamete niyet etmesi gerekmez.
Cemaatten her biri de "Allah rızası için o cenaze namazını kılmaya, meyyit için duaya ve imama uymaya" diye niyet eder. Ölü erkek ise "Bu erkek için", kadın ise "Bu kadın için" diye duaya niyet edilir. Çocuklar için de "Bu çocuk için" şeklinde niyet edilir. Cemaaten biri ölünün erkek mi kadın mı, büyük mü, küçük mü olduğunu bilmediği zaman, "Üzerine, imamın namaz kılacağı meyyite, imamla beraber namaz kılmaya ve dua etmeye" diyerek niyet eder. 

Cenaze Namazınn Rükunları
Diğer namazlar için şart olan her şey, cenaze namazı için de şarttır. Mesela; hadesten ve necasetten temizlenmek, avret yerlerini örtmek, namaz için kıbleye hönelmek ve niyet gibi genel şartlar, cenaze namazı için de geçerlidir. Yalnız, cenaze namazında, diğer namazlarda olduğu gibi rükû ve secde yoktur. 

Hanefi mezhebine göre, cenaze namazının rükunları şunlardır: 
1- Kıyam: Cenaze namazını ayakta kılmak.
2- Tekbir: Cenaze namazının tekbirleri, iftitah tekbiri ile beraber dörttür. 

Şafii mezhebine göre, cenaze namazının yedi rüknu vardır:
1- Niyet etmek.
2- Kıyam.
3- Dört tekbir getirmek.
4- Birinci tekbirden sonra Fâtiha okumak.
5- İkinci tekbirden sonra Hz. Peygamber sallallâhu aleyhi veselleme salavat getirmek.
6- Üçüncü tekbirden sonra cenazeye dua etmek.
7- Dördüncü tekbirden sonra selam vermek. 

Cenaze Namazının Sünnetleri
Hanefi mezhebine göre, imamın cenazenin göğsü hizasında durması, ilk tekbirden sonra Subhâneke duasını okumak, ikinci tekbirden sonra "Allahumme salli" ve "Allahumme barik" dualarını okumak, üçüncü tekbirden sonra, meyyit için dua etmek sünnettir. Cenaze namazının saflarının en az üç saf olması menduptur. 
Şafii mezhebine göre, tekbir alırken elleri omuz hizasına kadar kaldırmak, her tekbirden sonra elleri göğüs altında bağlamak, Fâtiha'dan sonra "Amin" demek, Hz. Peygamber sallallâhu aleyhi veselleme salavattan önce Allah'a hamdü sena, salavattan sonra bütün mü'minlere dua etmek, üç saf yapmak ve ikinci selam, sünnettir. 

Cenaze Namazı Nasıl Kılınır?
Cenazeye karşı ve kıbleye yönelik olarak saf tutulup niyet edilir. 
Hanefi mezhebine göre, namaz kılan kişi, birinci tekbirde ellerini kaldırır. Bundan sonra Subhâneke duasını okur. İkinci tekbirden sonra Hz. Peygamber sallallâhu aleyhi veselleme salavat getirir. Bu salavat, aynı teşehhüdde okunan salavat gibidir. Sonra, bu tekbir daha alarak, hem kendine, hem ölüye hem de bütün müslümanlara dua eder. Ardından, dördüncü tekbiri alarak selam verir. 
Cenaze namazında, kıraat de teşehhüd de yoktur. İmam geşinci tekbir getirirse ona uyulmaz. Cemaat, imamla birlikte selam vermek için onun selam vermesini bekler. 
Cenaze naamzında dua etmek için muayyen bir dua yoktur. Ancak dördüncü tekbirden sonra me'sur dualardan birini okumak daha güzel ve kabule daha şayandır. Bu dualardan biri şudur: 







"Allahum-mağfir li-hayyinâ ve meyyitinâ ve şâhidinâ ve ğâibinâ ve zekerinâ ve unsânâ ve sağîrinâ ve kebîrinâ. Allahumme, men ahyeytu minnâ fe'ehyihi 'alel-islâm ce men teveffeytehu minnâ feteveffehu ale'l-îman ve hussa hâze'l-meyyite bir-ravhi ve'r-râhati ve'l-mağfireti ver-ridvân. Allahumme in kâne muhsinen fezid fî ihsânihî ve in kâne musî'en fe-tecâvez anhu ve lakkıhi'l-emne vel-buşr'a vel-kerâmete vez-zulfâ bi-rahmetike yâ erhamer-râhimin."

(Allah'ım, bizim dirilerimizi, ölülerimizi, hâzır ve gâib olanlarımızı, erkeklerimizi, kadınlarımızı, küçük ve büyüklerimizi afv u mağfiret buyur! Ya İlâhî, bizden; yaşattıklarını İslâm üzere yaşat, öldürdüklerini ise îman üzere öldür. Bilhassa, bu (hâzır olan) ölüyü kolaylığa, rahata, mağfirete ve rızana erdir! Ya Rabbi, eğer, bu ölü muhsin ise ihsanını artır. Ve eğer yaramaz biri ise af et, kendisine emniyet, beşaret, keramet ve kurbiyet nasîb eyle, ey merhametlilerin en merhametlisi.) 
(*Şayet cenaze erkek ise bu dua olduğu gibi okunur. Kadın ise duanın Arapça ifadesindeki müzekker zamirler, müennes zamir şekline çevrilerek okunur.) 
Şafii mezhebine göre, birinci tekbirden sonra, sadece Fâtiha okunur, zammı sure okunmaz. Vakit gece de olsa kıraat gizli yapılır. Hz. Peygamber sallallâhu aleyhi veselleme getirilecek salavat, teşehhüdde okunan salavat gibidir. Üçüncü tekbirden sonra, en güzel dua ile gizlice duada bulunulur. Me'sur duaları okumak sünnettir. Yukarıda geçen dua da okunabilir.